Bağış

Turuz masraflarını karşılaya bilmemiz için yeni yılda Turuza destek olmak için [email protected] ile irtibata geçin.

Bağışlarınızı bu E-postaya bildirin: [email protected]

Bank kart bilgileri:

6104 3373 5031 8547

Iran Millet Bank

I ŞAH İSMAYILIN HAKİMİYYƏTİ

6417
0
2016/3/20
Number of votes 1
Voting results 7

Dövlətçilik ənənəsinə sahib olmaq hər xalqın  taleyinə ya-zılmış  qismət  deyildir.  Biz  Azərbaycan  türkləri  olaraq  dünya mədəniyyətinə  verdiyimiz  əvəzsiz  töhfələrlə  yanaşı,  həm  də tarixin dərin qatlarına gedib çıxan zəngin dövlətçilik irsinin va-risləriyik. Bu  irsi  yaşatmaq  və öyrənmək  çağdaş Azərbaycan tarixçilərinin  vətən  və millət  qarşısında müqəddəs  borcudur. 
Dövlətçilik tariximizin ən şərəfli səhifələrindən biri də, heç şüb-həsiz ki, Səfəvilər xanədanının hakimiyyəti dövrü ilə başlamış-dır. 
1501-ci  ildə görkəmli dövlət xadimi, sərkərdə və şair Şah İsmayıl Xətainin başçılığı altında yaradılan Azərbaycan Səfə-vilər  dövləti  milli  tariximizdə  müsbət  mənada  silinməz  bir  iz qoydu.  I Şah  İsmayıl məmləkəti bürümüş  feodal pərakəndəli-yini,  dərəbəyliyi,  özbaşınalığı  aradan  qaldırdı, mərkəzləşdiril-miş dövlət sistemini bərqərar etdi, vergiləri yumşaltdı və xalqı zülmdən, sitəmdən qurtardı. Səfəvilərin rəhbərliyi ilə Azərbay-canın  cənub  və  şimal  torpaqlarının  vahid  dövlətin  tərkibində birləşdirilməsi  ölkəmizin  sosial-iqtisadi  və  mədəni  tərəqqisi üçün yeni üfüqlər açdı. Səfəvilər sülaləsinin himayəsi  ilə ana-dilli Azərbaycan ədəbiyyatının sürətli  inkişaf mərhələsi başla-dı. Azərbaycan  türkcəsindən rəsmi yazışmalar və diplomatiya dili kimi istifadə edilməsi təcrübəsinin əsası qoyuldu.  
I Şah  İsmayılın müasiri olmuş klassik şairlərimiz – Füzuli, Kişvəri, Tüfeyli və digərləri öz şeirlərində onu hörmətlə yad et-miş,  fəaliyyətini yüksək qiymətləndirmişlər. “Xalqın gözü  tərə-zidir” deyiblər müdriklərimiz. Şah İsmayıl Xətai xalqımızın yad-daşı  sayılan  folklorumuzda  da  istisnasız  olaraq  müsbət  bir qəhrəman  kimi  qalmışdır.  Xalq  ozanlarımızdan  Qurbaninin, Miskin  Abdalın,  Quşçuoğlunun  yaradıcılığında,  Anadoludakı Ələvi dədələrinin, Güney Azərbaycandakı Əhl-i Həqq aşıqları-nın nəğmələrində,  “Şah  İsmayıl və Taclı xanım”,  “Qurbani və Pəri”,  “Qurbani  və  Sənəm”  və  s.  kimi  xalq  dastanlarımızda, hekayələrimizdə ədalətli və xeyirxah mürşid-i kamil, vətənpər- 4 
vər  və  şücaətli  bir  hökmdar  kimi  yaşayan  Şah  İsmayıl  Xətai obrazı bu xüsusda tutarlı bir dəlildir.
Azərbaycan  Səfəvilər  dövlətinin  idarəçilik  sistemi,  hərbi təşkilatı,  ictimai-iqtisadi şəraiti də müəllifin diqqətindən yayın-mamışdır.  O,  Şah  İsmayılın  dünyəvi  və  mənəvi  hakimiyyəti özündə  cəmləşdirən  bir  lider  olaraq  xarizmatik  şəxsiyyətini, onun kadr siyasətini və sosial tədbirlərini tədqiq etmiş, XVI əs-rin  birinci  rübündə  Qarabağın  tarixi  ilə  bağlı  bəzi  maraqlı nüanslara yer vermişdir.   
Əsərin  “Əlavələr”  hissəsində  təqdim  olunmuş  qızılbaş əmirlərinin siyahısı, Şah İsmayıl miniatürləri və s. də əyani və-sait kimi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Ümumiyyətlə, N.S.Musa-lının  “I Şah  İsmayılın hakimiyyəti  (“Tarix-i aləmara-yi Şah  İs-mayıl”  əsəri  əsasında)”  adlanan monoqrafiyası  tədqiqatçının uzun  illər  sürən  gərgin  əməyinin  və  yorulmaz  axtarışlarının bəhrəsidir. O, qarşısına çətin bir vəzifə qoymasına baxmaya-raq,  işinin  öhdəsindən  layiqincə  gəlmişdir. Monoqrafiya  yeni faktlarla zəngindir. Biz bu əsəri Azərbaycan səfəvişünaslığının son nailiyyətlərindən biri hesab edirik və onun müəllifinə yeni-yeni uğurlar arzulayırıq. İki il bundan öncə N.Musalı ilə birlikdə ilk dəfə olaraq Səfəvilər dövrünün görkəmli Azərbaycan  tarix-çisi  İsgəndər bəy Münşinin  “Tarix-i aləmara-yi Abbasi”  əsəri-nin birinci cildinin tərcüməsini başa vuraraq, bu kitabı nəşr et-dirdik. Ümid edirik ki, gənc alim gələcəkdə “Tarix-i aləmara-yi Şah  İsmayıl”ın  farsca mətnini də  tam şəkildə doğma dilimizə tərcümə edəcəkdir. 

Writers:
The publishing year:
2011 (Anno Domini/AD)
Pages:
485
File Type:
PDF Document
Written or Spoken Language:
Azərbaycan Türkcəsi

 Sayın oxucular!
Turuz sitesi bir kültürəl ocaq olaraq dilçiliklə bağlı qonulardan danışır. Bu sitə dilçiliklə bağlı dəyərli bilgilər verməkdədir.Dilimizin tarixi və etmolojisi sahəsində çalışan bu sitə, sözlərin kökü və etimolojisi haqqında, başqa sitələrdən dəyişik olaraq, eyləmlə(fe'l) bağlı anlamların açıqlayır.
Sitəmizdə dilçiliklə bağlı bir çox kitab,sözlük, yazılar əldə edib oxuyabilərsiniz. Umuruq ki bu sitə, siz dəyərli, sayın oxucular yardımıyla, dilçilik qollarının gəlişməsi, yüksəlişi yolunda bir addım götürəbilsin.
Bey Hadi ([email protected])
Təbriz