Şine Usu Yazıtındaki Bazı Yer Adları Üzerine Düşünceler - Erhan Aydın - Makale

Bu bildiride, Şine Usu Yazıtındaki Bulçu, Burgu ve Çıgıltır Köl yer adları üzerinde
durulacaktır.
Bulçu: Eski Türk yazıtlarında dört yerde geçtiği tespit edilen bu yerin kabaca Altay dağlarının
batısında, İrtiş ve Urungu ırmakları civarında olduğu bilinmektedir. Şine Usu Yazıtındaki Bulçu’nun
Urungu ırmağı; geri kalan üç Bulçu’nun da Urungu ırmağının döküldüğü Fu-hai gölünün güney
ucunun biraz doğusunda bulunan Buluntogoy kasabası olabileceği dikkatlere sunulacaktır.
Burgu: Yazıtın doğu yüzünün 3. satırında geçen bu yer adının, Köl Tigin Yazıtının kuzey yüzünün 6.
satırında Tokuz Oguzlarla yapılan beş savaşın üçüncüsünün cereyan ettiği yerle aynı olduğu
önerilecektir. Burası genellikle Bolçuda~Bulçuda şeklinde onarılmaktaydı. Ancak Tokuz Oguzların
yaşadıkları yerlerin Bulçu ile ilgisi olmaması dolayısıyla buranın Bolçuda ya da Bulçuda değil
Burguda şeklinde onarılması gerektiği; Burgu’nun ırmak olduğu ve bugün Moğolistan’da bulunan
Burugu gool ile birleştirilebileceği düşünülmektedir.
Çıgıltır Köl: Yazıtın doğu yüzünün 6. satırında geçen bu yer adının Çıgıltır ve Açıg Altır okunduğu
bilinmektedir. Bu göl adını Çıgıltır okuyup ihtiyatla Çıgıltır>*Çıvıltır>*Çīltır>*Çıldır şeklinde bir
gelişme izlediği ve bugün Anadolu’nun doğusunda bulunan Çıldır Gölüyle aynı adı taşıdığı dikkatlere
sunulacaktır.