Humayi Arş-Qarabağlı Şeyx Mir Hemze Niqarının Menaqibnamesi-Mirzade Mustafa Fexretdin Ağabalı-Mehmed Rihtim-2015-512s

+

Kesli

Serhedsiz Söz Servetimiz-Mehmed Rihtim Qarabağlı Mir Hemzə Nigari-11s

menkıbe (nedir ne demek)

1. Din büyüklerinin veya tarihe geçmiş ünlü kimselerin yaşamları ve olağanüstü davranışlarıyla ilgili hikâye.
2. Olağanüstü olaylarla ilgili anlatı 
   Örnek: Kemalettin Bey, bize sağda ve solda, alçak, yüksek nihayetsiz tepelerin harp menkıbelerini anlatıyordu. 
3. H. E. Adıvar

Canan diləyən dağdağai-cana düşərmi?

Can istəyən əndişeyi-canana düşərmi?

Girdik rəhi-sevdaya cünunuz, bizə namus

Lazım deyil, ey dil ki bu iş şana düşərmi?

deyərək Haqqa olan hədsiz eşqini, Onun yolunda pərvasız sərgərdan halını ifadə edən Qarabağlı Mir Həmzə Nigari, aşiqanə şeirləri ilə təsəvvüf ədəbiyyatının önəmli bir şairi, könüllər sultanı, böyük bir sufi şəxsiyyətdir. Azərbaycanda Qarabağ xanlığının Bərgüşad mahalının Cicimli kəndində, 1805-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Atası Mir Paşa adı ilə tanınan Mir Rüknəddin əfəndi, anası isə Qızxanımdır. Həmzə əfəndinin Həzrəti Zəhranın övladlarından olan ulu babaları hicrətin birinci və ikinci əsrlərində sülalələri və həmvətənləri ilə birlikdə uzaq bir ölkədə gizlənmək və yaşamaq məcburiyyətində qalmışlar. Həmin əsrdə Qafqazın Qarabağ vilayətinə köçərək burada bir kəndə yerləşmişlər. "Cicimli" adlanan bu kənd ulu seyidlərin gözəl və müqəddəs bir məskəni olmuşdur.

Həmzə əfəndi uşaqlığını Cicimlidə keçirmişdir. Sadə bir həyat sürən bu kənddə tay-tuş və yaşıdları kimi o da silah, barıt, qurşun, saçma kimi odlu silahlara həvəs göstərər, bunlarla məşğul olarmış. 15 yaşına qədər molla yanına göndərilmişsə də getməkdən imtina etmişdir. Axırda anasının danlaqlarından zara gəlib, kənddən qaçaraq o zamanın məşhur müdərrislərindən Qaraqaş kəndindəki Mahmud əfəndinin yanına gedərək, orada təhsilə başlamışdır. Qaraqaşda təhsil aldığı zaman Nurəddin əfəndi adlı bir şəxslə zövcəsi Nigar xanım onun hər cür ehtiyacını qarşılamış, təhsili üçün lazım olan yardımı bu xanımdan görmüşdür. Kəsbi-feyz etməsində bu qadının dəstəyini təqdir edərək “Nigari” təxəllüsünü götürmüş və divanında bu addan istifadə etmişdir.

Qaraqaşdan ayrıldıqdan sonra Şəkinin Dəhnə kəndinə gedərək Şikəst Abdullah əfəndinin dərslərində iştirak etmişdir. Burada “Mutavvəl”ə qədər dərs almış, ancaq verdiyi bir suala müəllimdən qaneedici cavab almadığına görə buranı tərk edərək 1250-51-ci illərdə Hicri Osmanlı tərəfinə keçmişdir.

Azərbaycandan çıxaraq öncə o vaxtlar Sivasda yaşayan Kürdəmirli Şeyx İsmayıl Şirvaninin (1782-1848) yanına gəlmişdir. Bir rəvayətə görə isə; böyük cəddi Hz. Əli (r.a.) məna aləmində İsmayıl Siracəddin Şirvani həzrətlərinin yanına getməsini, onun etibarlı yardımlarına can verməsini əmr etdiyindən, dərhal Qarabağdan yola düşüb o zatın himayə qanadlarının altına sığınmışdır.