Qatmanduda Ev Halı-Elif Köksal-2009-223s

"1997-2008 arası Nepal'in başkenti Katmandu'da yaşadım. Dünyanın tek Hindu krallığının son on yılına, Nepal'in iç savaşına denk geldim. Sonunda Maocu gerillalar Kral'ı devirdi. Yeni cumhuriyetin ilk yıllarını gördüm. Günlük hayat Katmandu'da yine günlük hayattı. Alıştığımız öbür yerlerde yaşamaktan bir düzlemde pek farklı değildi. Nepal'de ama başka düzlemler de vardı sanki, onlar sahiden başkaydı:

"Mesela Himalayalar. Katmandu şehrinin kuzeyinde bir uçtan bir uca altı, yedi, sekiz bin metrelik dağlar öyle duruyorlar. Bakması öyle mıknatıslı ki insan kendini dağların yüzü suyu hürmetine orda öyle bıraksa, memleketine dönmeyi unutsa şaşmamak lazım. Merhaba ve hoşçakal yerine 'İçindeki tanrıyı selamlarım,' diyoruz, nasılsın yerine de 'Pilavını yedin mi?' diye soruyoruz. İçine tanrıça girmiş küçük bir kız çocuğunun yüzü suyu hürmetine Nepal'in ayakta durduğuna inanıyoruz.

"Ölüm mesela, ağır, karanlık bir yer değil. Bedenimiz tapınak, aile en önemli şey, evlilik kutsal, kocalar Tanrı Vişnu'nun evimizdeki temsilcisi. Annemizle babamız bizim için neyin iyi olduğunu bizden iyi biliyor, eminiz. Yerin altında yaşayan Şahmeran'ı rahatsız etmemek için lavabodan sıcak su da dökmüyoruz.

"Duygularımızı açığa vurmak ayıp, kızgınlık göstermek karakter zayıflığı. Karşımızdakini üzecekse doğruyu söylemek terbiyesizlik, teselli edici yalanlar bulmak erdem. Sokakta etrafımızdakileri hoş görmek üzerine kurulu bir hayat düşünün: Trafikte şoförler burada çok küfredeceğimiz durumlarda kocaman sırıtıyorlar. Sahiden."

Sunuş
Katmandu'da Ev Hali
Lu Wong
Bakire
Buda'nın Doğum Günü
Upahar
Hikâyelerin Sonları
Dikkat Et
İlk Defa Denizi Görmek
Kırmızı
Tanrı Kocalar
Düğün
Kopan Manastırı
Bombay
Şimdi Sabah
Bir Battaniye Bir Yorgan
Bu Dans Eden Ben Miyim?
Günler Böyle Geçiyor
Simit, Peynir
Çocuk Albayın Yıldız Laneti
Demir Çağ
Bugün Bayram
Loktantra Zindabad
Barış İçin Bir İmza Ver
Nepalli Olmak
Maocu Liderler
Yine Bayram
Görmediğin Bir Şey
Düğün Mevsimi Geldi
Delhi'de Işıklarda
Bayram
Benim Bir Arkadaşımdı
Geçen Yılın Ağırlıkları
Paşupati Babalar
Canakpur
Kulak Tanrısı Meczubu
Zaman Kalpsiz Bir Rüzgâr
Kadıkalesi'ndeyim
En Başa Dönüyoruz

Sunuş, s. 11-13.

Zaten ben bir gün bir kitap yazacaktım. İlkokul üçüncü sınıfta, Gizli Yediler'den esinlenerek bir roman yazmaya başlamıştım. Niyeyse bir panayırda geçiyordu; ilk bölümü vardı, orada karakterleri tanıyorduk. Kötü adamın palabıyıkları vardı. Çocukluğumun en mutlu anları, güzel kitabımı yazdığım iki üç gündür. Derken arkadaşım Güney, "Ya bu kitabı senden önce başkası yazmışsa, seni hapse atarlar, hayat boyu orda kalırsın," deyince korkup kitabımı imha ettim.

Sonra 1997 Eylülü ile 2008 Bahar arası Nepal'in başkenti Katmandu'da yaşadım. Başka gerçeklik, bazen başka gezegen gibiydi. Başlarda, meraklı gözüm ve mutlu turist kalbim dolayısıyla, haftada bir, olmayacak ama şefkatli bir şey oluyordu. Katmandu sokakları ve Tibetli lamalar gel beni yaz, diyordu.