Bağış

Turuz masraflarını karşılaya bilmemiz için yeni yılda Turuza destek olmak için [email protected] ile irtibata geçin.

Bağışlarınızı bu E-postaya bildirin: [email protected]

Bank kart bilgileri:

6104 3373 5031 8547

Iran Millet Bank

Nurettin Demir - Bir Tuva Masalının Türkiye Türkcesine Aktarılması

4647
0
2016/9/18
Oy Sayısı 1
Oy Sonucu 7

Degisik vesilelerle bizzat dile getirdigi gibi (Taube 1978, 317 vd.; 1992, 92) 1964 yılında
tabir yerindeyse henüz çiçegi burnunda bir akademisyen, Leipzig müzelerinden birinin
ziyaretçi defterindeki okunamayan bir yazının çözülmesinde kendisine yardımcı olabilecek
Mogolca bilen birisini bulmak ümidiyle ögrenci yurduna gelir. Yurdun kapıcısı bir oda
numarası verir. Verilen numarada, sonradan Almanca yazdıgı roman ve hikayeleriyle
tanınacak Galsan Tschinag adlı Mogolistanlı bir germanistik ögrencisi oturmaktadır.1 Bu
tanısmadan neredeyse bir yıl sonra genç akademisyenlerin evinde, bir aksam, artık ailenin
bir ferdi durumuna gelmis olan ögrenci, agzından tabiatiyle Mogol olmadıgını ifsa eden
“bu bizde mogollardakinden farklıdır” mealindeki sözleri kaçırır. Meseleyi biraz
kurcalayınca arkadaslarının Batı Mogolistan’da yasayan sayıları 2500 civarındaki
Tuvalardan oldugu orta çıkar. Güney Sibirya’da Tuva Otonom Cumhuriyeti’nde yasayan
Tuvalar hakkında orada burada bir seyler bulmak mümkündür. Tuvaların bu kolu hakkında
malumat sahibi olmak ümidiyle göz atılan kaynaklardaki bilgilerin ise Rus arastırmacıların
geçen yüzyılın ortalarında yaptıkları gezilere dayandıgı farkedilir. Yüz yıl öncesine ait bu
bilgiler, Mogolistan ve Çin Halk Cumhuriyetlerinde yasıyor olmaları gerektigi ve Türkçe
olan anadillerini muhafaza ettiklerinden öteye geçmemektedir. O tarihten sonra bu küçük
grup genç akademisyenin çalısmalarının tam ortasına yerlesir. Altmıslı yılların sonundan
günümüze kadar Batı Mogolistanda yasayan Tuvalar hakkında Türkçe ve son olarak
Tuvaca’nın da arasında bulundugu çesitli dillerde yayınlanan degisik türden çalısmaların
altında hep aynı imzaya, Erika Taube adına rastlanır. Çalısmalarda Taube, Batı
Mogolistanda Tuvalar arasında geçirdigi altı ayı askın bir süre tutan saha çalısmasıyla elde
ettigi malzemeyi degerlendirir. Bunlar, ikisi Almanca biri Rusça olmak üzere üç masal
(1977, 1978, 1994a) ve birisi Almanca digeri de Tuvaca olmak üzere iki sarkı kitabıyla2
(1980, 1995) altmıs civarında makaleden olusur. Toplanan malzemenin bir bölümü de
henüz degerlendirme asamasındadır. Basılmıs arastırmaları yanında Taube, Johannes-
Gutenberg Üniversitesi’ndeki misafir hocalıgı sırasında ve 1992 yılında hocalık yapma
imkanına kavusmasından sonra Leipzig Üniversitesi’nde verdigi derslerle de
çalısmalarının neticelerini bir avuç ögrenciye aktardı ve hala aktarmakta.

Yazarlar:
Dosya Türü:
PDF Document

 Sayın oxucular!
Turuz sitesi bir kültürəl ocaq olaraq dilçiliklə bağlı qonulardan danışır. Bu sitə dilçiliklə bağlı dəyərli bilgilər verməkdədir.Dilimizin tarixi və etmolojisi sahəsində çalışan bu sitə, sözlərin kökü və etimolojisi haqqında, başqa sitələrdən dəyişik olaraq, eyləmlə(fe'l) bağlı anlamların açıqlayır.
Sitəmizdə dilçiliklə bağlı bir çox kitab,sözlük, yazılar əldə edib oxuyabilərsiniz. Umuruq ki bu sitə, siz dəyərli, sayın oxucular yardımıyla, dilçilik qollarının gəlişməsi, yüksəlişi yolunda bir addım götürəbilsin.
Bey Hadi ([email protected])
Təbriz