Türkçenin bütün çağdaş lehçelerinde kullanılması yanında komşu dillere de geçmiş olan bayram kelimesi ilk defa Kâşgarlı Mahmut tarafından yazılan Divanü Lügati’t-Türk’te (DLT) geçmektedir. Kâşgarlı Mahmut baδram kelimesini Oğuzların bayram olarak kullandıklarını ifade eder ve baδram biçimini Farslardan işittiğini de ekler. Taramalarımız sonucunda, tarihî dönemlerde kelimenin DLT dışında baδram biçiminin geçmediği, Karahanlı Türkçesi metinleri de dâhil daima bayram olarak kullanıldığı belirlenmiştir. DLT’de geçen baδram biçimi, Doerfer gibi kimi etimologların kelimeyi Türkçe bir kökene bağlama konusunda kullandıkları en önemli delil sayılmıştır. Fakat Kâşgarlı Mahmut’un yukarıda da belirttiğimiz üzere, “Bu kelimenin aslının ne olduğunu bilmiyorum; çünkü bu kelimeyi Farslardan dahi işittim.” cümleleri Clauson gibi bazı etimologlarda kelimeyi Farsça kökene bağlama yönünde bir düşünce doğurmuş; bu durum kelimenin kökeni üzerinde iki farklı görüşün ortaya çıkmasına sebep olmuştur.

Bu çalışmada, kelimenin tarihî ve çağdaş Türk lehçeleriyle başta Altay dilleri olmak üzere kullanıldığı diğer dillerdeki biçimleri ele alınacak; bilim adamları tarafından ortaya konulan görüşler değerlendirilerek kelimenin kökeniyle ilgili görüşlerimiz verilecektir.