YAZININ KEŞFİ KONUSUNA DİNÎ METİN VE ARKEOLOJİK BULGULAR ÇERÇEVESİNDE YENİ BİR YAKLAŞIM

Dr. Bahattin DARTMAN

Yazı, insanlık tarihinde gerçekleştirilen en önemli keşiflerden biri ve hatta en önemlisidir.  İnsanoğlu, hemen her türlü gelişimini bu keşif sayesinde kaydetmiştir. Bugün, bilim-teknik, kültür ve uygarlık alanlarında gelinen seviyenin temelinde hiç tartışmasız bu keşif yatmaktadır.  
Bugünkü mevcut bilgilerimize göre insanlık âlemine böylesine önemli hizmeti sunanların Sümerler olduğu bildirilmektedir. Ancak –genel olarak bu doğru olmakla birlikte- işin içine  İslâmî kaynaklardaki bilgiler girince konu az da olsa farklı bir boyut arzetmektedir. 
İslâmî eserlerdeki rivâyetlerle, tarihi bilgiler ve arkeolojik bulgular birlikte ele alındığında yazının, bir peygamber olarak Sümerlere gönderilen İdris(a.s.)'ın öncülüğünde keşfedildiği, dolayısıyla kendisine ilâhî görev verilen bir kişi tarafından ortaya konulduğuna göre söz konusu keşfin tevkîfî (yani Allah tarafından gelen bir vahiy veya ilham ile gerçekleşmiş) olabileceği akla gelmektedir. 

Anahtar Sözcükler: Yazı, keşif/icat/icâd, Sümerler, Orta Asya, Mezopotamya, Türkçe, Âdem, İdris, Enok/Ehnûh/Hanûh, Nûh.

A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 41  Erzurum 2009