Yavuz Sultân Selîm (1470-1520; 1512-1520), Dünyâ târîhinin mîmarlarından biridir. 8 yıllık kısa
saltanatında Orta Doğu'ya gelecek asırlar için yön vermiştir. Bugünki Türkiye'nin Anadolu
sınırlarını çizmiştir. Orta Anadolu'ya kadar uzanacak bir Şîî Türkmen İran devletinin oluşmasını
önlemiştir. Gerçi Arab ülkelerine ilk ayak basan Osmanoğlu'dur, fakat bu hususta Selçuklular'ın
bıraktığı yerden devâm etmiştir. Arab ülkelerini bir çatı altında toplamaya başlamıştır. Mûsul'dan
Cezâyir'e, Haleb'den Yemen'e ve Sûdân'a kadar Arab âlemini Osmanlı çatısına almış, halefi olan
oğlu Kaanûnî Sultân Süleymân, bu hususta babasının eserini tamamlamıştır.
Hilâfet-i İslâmiyye'yi Arablar'dan Türkler'e, Abbâsîler'den Osmânoğulları'na alarak, İstanbul'u,
İslâm âleminin merkezi hâline getirmiştir. Kızıldeniz'e, Hind sularına, Barbaros Kardeşler
vâsıtasiyle Batı Akdeniz'e çıkmış, dedesi Fâtih'in Boğazlar'ı ve Karadeniz'i Osmanlı tekeline alan
deniz politikasına devâm etmiş, oğlu Kaanûnî'ye Basra Körfezi'ne ve Ummân Denizi'ne çıkışı
hazırlamıştır.
Gerçi Osmanlı Türkiyesi, 1447'den beri Dünyâ'nın en kudretli devleti idi. Fakat 1517'de Mısır'ın
fethi ile Osmanlı Türkiyesi'ni Cihân Devleti (Fr. Puissance mondiale, Alm. Weltreiches) hâline
getiren, Yavuz Sultân Selîm'dir. Cihân Devleti, Arz'a hâkim olan devlet demek değildir, zâten
târihte böyle bir devlet yoktur. Mutâbakatı olmaksızın Dünyâ politikasında kapital bir değişiklik
yapılamıyacak güce erişmiş Devlet demektir. Osmanlı Türkiyesi, 1683'e kadar bu durumu, 1771'e
kadar da 1. Dünyâ Devleti durumunu muhâfaza etmiştir.
Yavuz, târîhin gördüğü fenomen şahsiyetlerden biridir. Şaşırtıcı işler yapmıştır. Onu târih
sahnesine çıkartan, doğudan gelen Şâh İsmâîl'in Şîî Türkmen tehdîdidir. Safevî Devleti'nin XVI.
asır metinlerinde geçen adı Türkmen Devleti'dir. Şâh İsmâîl'in Anadolu'dan kopartıp büyük
imtiyazlar vererek İran'a götürdüğü birkaç yüz bin Türkmen tarafından kurulmuştur. Bu iş 1500
yılında olmuştur. 30 yaşında ve Şâh'ın yanı başında, Trabzon'da bulunan Şehzâde Sultân SelîmŞâh,
bu oluşmanın şâhididir. Bu oluşmayı teessürle seyretmiş, genç İsmâîl'in yüz binlerce Anadolu
göçerini mezheb değiştirterek, müfrit bir Şîî mezhebin çatısına aldığını, kendisini âdetâ mâbûd
hâline getirdiğini, esefle tâkîb etmiştir. Bu oluşmayı Şehzâde üzüntüyle izlemiş, İstanbul ve
Osmanlı üzüntüyle izlemiş, ancak İkinci Bâyezîd Türkiyesi çâresini bulamamıştır. Şehzâde Selîm,
bu çâreyi bulduğuna ve düğümü kılıcıyle çözeceğine Ordu'yu ve milleti inandırdığı için tahta
yükselmiştir. Babası İkinci Bâyezîd, öyle fazla ihtiyar falan değildir. 60'ını ancak geçmiştir. Ama
derde devâ olamadığı için tahtı kaybetmiştir. Yavuz'un hayatta bulunan iki ağabeyi şehzâde vardır.
Onlar, düğümü çözebilecekleri husûsunda inandırıcı olamadıkları için tahttan mahrum
kalmışlardır.