Yürekteki İspanya Ve Odunçunun Türküsü-Pablo Neruda-Erdoğan Alqan-1991-153s

Sevdaların ve devrimlerin şairi Neruda İspanya iç savaşı başladığı zaman (1936) Madrit'te konsolostu.

Konsolosluk görevi sona erdi ve Paris'e yerleşti. Kendini İspanyol cumhuriyetçilerinin yiğit savaşımına adadı.
İlk büyük siyasal uzun şiirini onlar için yazdı: Ölen Halk Savaşçılarının Annelerine Şarkı. Dünya Şairleri İspanyol Halkını Savunuyor dergisini çıkardı.

"İspanyol-Amerikan Dayanışma Topluluğu"nu kurdu. Bu coşkulu günlerinde, Fransa-İspanya sınır kentlerinde turneye çıkmış bulunan sanatçı Rosario de la Cerda ile karşılaştı ve ateşli bir aşk başladı. Kaptanın Dizeleri bu ateşli sevdanın ürünüdür. 1937 güzünde ülkesi Şili'ye döndü ve İspanyol Devrimi'nin şiirini yazdı: Yürekteki İspanya.

Bu kitap iki büyük sevdayı, bireysel aşkla toplumsal aşkı, Kaptanın Dizeleri ve Yürekteki İspanya'yı bir araya getiriyor. Kaptanın Dizeleri Neruda'nın bir diğer önemli aşk yapıtı olan ve yayınevimizin yine Erdoğan Alkan'ın çevirisiyle sizlere sunduğu Yüz Aşk Şiiri'nin de anahtarı gibidir.

-----------

Pablo Neruda (asıl ismi: Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto) (12 Temmuz 1904; Parral, Şili - 23 Eylül 1973, Santiago), Şilili yazar ve şair.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Şili'de demiryolu işçisi bir baba ve öğretmen bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi.[1] Annesini çok küçükken kaybetti. 13 yaşındayken yerel "La Mañana" gazetesindeki bazı makalelerle katkıda bulunmaya başladı. 1920'de "Selva Austral" isimli edebiyat dergisinde "Pablo Neruda" adıyla yazmaya başladı. Şair, bu takma ismi Çek şair Jan Neruda'da anısına seçmişti. Daha sonra bu isim yasal adı olarak kalmıştır. İlk kitabı Crepusculario 1923 yılında yayınladı. Sonraki sene şairin en tanınmış ve pek çok dile çevrilmiş olan eserlerinden Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı (Veinte poemas de amor y una canción desesperada) basıldı. Edebi çalışmalarına devam ederken, bir yandan da Santiago'daki Şili Üniversitesi'nde Fransızca ve pedagoji okudu. 1927-1935 arası hükümetin elçisi oldu ve Burma, Seylan, Java, Singapur, Buenos Aires, Barselona ve Madrid'te görev yaptı. Bu dönemde yazdığı şiirler ezoterik sürrealist şiir kitabı "Residencia en la tierra"da (1933) toplanmıştır.

İspanya İç Savaşı ve García Lorca'nın ölümü onu çok etkiledi ve önce İspanya sonra da Fransa'da Cumhuriyetçi harekete katılmasına neden oldu. Bu sırada şiirlerini topladığı Kalbimdeki İspanya (España en el corazón (1937)) üzerine çalışmaya başladı. Kalbimdeki İspanya iç savaş sırasında cephede basılması açısından önemlidir. Aynı yıl ülkesine dönen Neruda'nın daha sonraki eserlerini siyasi ve sosyal konular üzerine oluşturmuştur.

1939'da Paris'te İspanyol göçmenler için konsolosluk görevine getirildi. Meksika'daki konsolosluk görevi sırasında Canto General de Chile'yi yazdı. Bu eserde bütün Güney Amerika kıtasının doğası, insanları ve tarihi yazgısı epik şiir şeklinde anlatılmaktadır. Eser, 1950'de Meksika'da basılırken, Şili'de de el altından yayınlandı. Yaklaşık 250 şiirin yer aldığı eser, on kadar dile çevrildi ve bu çeviriler yüzünden Neruda elçilik yaptığı ülkelerde zorluklar yaşadı.

1943'te Şili'ye dönen Neruda, 1945'te senatör seçildi ve Şili Komünist Partisi'ne katıldı. 1947'de Başkan González Videla'nın grevdeki madencilere yönelik baskıcı protestolarını protesto ettiği için, 2 yıl boyunca kendi ülkesinde kaçak yaşadı. 1949'da yurt dışına çıktı ve 1952'ye kadar çeşitli ülkelerde bulundu. Bu dönemde yazdığı eserler politik aktivitelerinin damgasını taşır. Örneğin Las uvas y el viento (1954) Neruda'nın sürgündeki günlüğü gibidir.

Yaşamı boyunca güçlü siyasi duruşuyla tanınan Neruda, ülkesindeki ve İspanya'daki faşizme karşı durmuştur. 1970 yılında Şili başkanlığına aday gösterilmiş, ancak daha sonra başkan seçilen Salvador Allende'yi desteklemiştir. Allende seçilince Neruda'yı Şili'nin Fransa elçisi olarak görevlendirdi. 1971 yılında edebiyat dalında Nobel Ödülü aldı. 1972 yılında sağlık sorunları nedeniyle elçilik görevini bırakarak Şili'ye döndü.

Kendisi Nazım Hikmet adına Barış Ödülü almıştır. Bir kongrede Nazım Hikmet ile ilgili 'Onun (Nazım Hikmet'in) yanında biz şair bile olamayız' diyerek Nazım Hikmet'i övmüştür.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Eylül 1973'de prostat kanserinden hayatını kaybettiği açıklanmış olsa da ölümünün kendi dünya görüşüne karşıt olan 1973 Şili Darbesi'nin hemen ardından olması sürekli olarak sorgulanmıştır. Şili Hükümeti, 2015 yılı Kasım ayında yapılan bilgilendirme neticesinde Neruda'nın ölümünün doğal yollardan olmayabileceğini kabul etmiştir.[2] Cenazesinin kitlesel bir şekilde kaldırılması darbeyle başa gelmiş olan cunta yönetimi tarafından yasaklanmış olsa da, sokağa çıkma yasağını tanımayan binlerce kişi cenazeye katılmıştır.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Crepusculario (Alacakaranlık Kitabı), 1923

Veinte poemas de amor y una canción desesperada (Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı), 1924

Tentativa del hombre infinito. – Santiago : Nascimento, 1926

Anillos / Pablo Neruda, Tomás Lago. – Santiago : Nascimento, 1926

El habitante y su esperanza. – Santiago : Nascimento, 1926

El hondero entusiasta. – Santiago : Empresa Letras, 1933

Residencia en la tierra : 1925-1931. – Santiago : Nascimento, 1933

Residencia en la tierra : 1925-1935. – Enl. ed. – Madrid : Cruz & Raya, 1935 ­. – 2 vol.

España en el corazón. – Santiago : Ercilla, 1937

Las furias y las penas. – Santiago : Nascimento, 1939

Canto general de Chile : Fragmentos. – Mexico City : Privately published, 1943

Tercera residencia : 1935-1945. – Buenos Aires : Losada, 1947

Alturas de Macchu Picchu. – Santiago : Librería Neira, 1947

Canto general. – Mexico City : Talleres Gráficos de la Nación, 1950

Los versos del capitán. – Napol : Naples: L'Arte Tipografica, 1952

Las uvas y el viento. – Santiago : Nascimento, 1954

Odas elementales. – Buenos Aires : Losada, 1954

Nuevas odas elementales. – Buenos Aires : Losada, 1956

Obras completas. – Buenos Aires : Losada, 1957. – Enl. ed. 1962, 2 vol. – Enl. ed. 1967. – Enl. ed. 1973, 3 vol.

Tercer libro de las odas. – Buenos Aires : Losada, 1957

Estravagario. – Buenos Aires : Losada, 1958

Navegaciones y regresos. – Buenos Aires : Losada, 1959

Cien sonetos de amor. – Santiago : Editorial Universitaria, 1959 (100 Aşk Sonesi)

Canción de gesta. – Havana : Casa de las Américas, 1960

Las piedras de Chile. – Buenos Aires : Losada, 1961

Cantos ceremoniales. – Buenos Aires : Losada, 1961

Plenos poderes. – Buenos Aires Losada, 1962

Memorial de Isla Negra. – Buenos Aires : Losada, 1964. – 5 vol.

Arte de pájaros. – Santiago : Sociedad de Amigos del Arte Contemporáneo, 1966

Una casa en la arena. – Barcelona : Lumen, 1966

Fulgor y muerte de Joaquín Murieta : bandido chileno injusticiado en California el *23 de julio de 1853. – Santiago : Zig-Zag, 1967

La barcarola. – Buenos Aires : Losada, 1967

Las manos del día. – Buenos Aires : Losada, 1968

Fin de mundo. – Santiago : Sociedad de Arte Contemporáneo, 1969

Aún. – Santiago : Nascimento, 1969

Maremoto. – Santiago : Sociedad de Arte Contemporáneo de Santiago, 1970

La espada encendida. – Buenos Aires : Losada, 1970

Las piedras del cie. – Buenos Aires : Losada, 1970

Geografía infructuosa. – Buenos Aires : Losada, 1972

Incitación al nixonicidio y alabanza de la revolución chilena. – Buenos Aires : Losada, 1973

La rosa separada. – Buenos Aires : Losada, 1973

El mar y las campanas. – Buenos Aires : Losada, 1973

Jardín de invierno. – Buenos Aires : Losada, 1974

2000. – Buenos Aires : Losada, 1974

El corazón amarillo. – Buenos Aires : Losada, 1974

Libro de las preguntas. – Buenos Aires : Losada, 1974 (Sorular Kitabı)

Elegía. – Buenos Aires : Losada, 1974

Defectos escogidos. – Buenos Aires : Losada, 1974

Confieso que he vivido. – Barcelona : Seix Barral, 1974 (Yaşadığımı İtiraf Ediyorum)

Cartas a Laura. – Madrid : Ediciones Cultura Hispánica del Centro Iberoamericano de Cooperación, 1978

Para nacer he nacido. – Barcelona : Seix Barral, 1978

El río invisible : poesía y prosa de juventud. – Barcelona : Seix Barral, 1980

Cuadernos de Temuco : 1919-1920 / edición y prólogo de Víctor Farías. – Buenos Aires : Seix Barral, 1996

Yo acuso : discursos parlamentarios (1945-1948) / edición a cargo de Leonidas Aguirre Silva. – Bogotá : *Editorial Oveja Negra, 2002

Neruda'yla ilgili eserler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitap[değiştir | kaynağı değiştir]

Neruda'nın Postacısı, Şilili yazar Antonio Skármeta'nın ilk kez Berlin'deyken 1982 yılında tiyatro oyunu olarak yazdığı, 1985 yılında da roman tarzında yeniden yayımladığı eser. Özgün adı önce Ardiente Paciencia olan eser, daha sonra roman olarak El Cartero de Neruda adıyla da yayımlandı. İngilizce dilinde "The Postman" olarak çıktı.

Ateşli Sabır, yukarıdaki romanın Türkçede drama tarzında çıkmış versiyonu

Hayalperest, Pam Muñoz Ryan tarafından yazılan Peter Sis tarafından resimlenen roman. Pablo Neruda'nın çocukluk ve gençlik anılarından esinlenilen romanın özgün adı The Dreamer (2010).

Film[değiştir | kaynağı değiştir]

Postacı (film, 1994), İngiliz yönetmen Michael Radford'un 1994 yılında yukarıdaki romandan uyarladığı sinema filmi. Özgün adı Il Postino

Müzik[değiştir | kaynağı değiştir]

Yunan besteci Mikis Theodorakis Neruda'nın en ünlü şiirlerinden biri olan "Canto General"'i müzik formuna getirdi.

Kanadalı Rock grubu Red Rider 1983 tarihli LP/CD albümlerine Neruda adını verdiler.

QAYNAQ