Oxucularımıza təqdim olunan "Azərbaycan dialektologiyasının əsas-lan" əsəri üçün materialın toplamnasına hələ müharibədən əvvəl başlan-mışdı. 1949-cu ilin sonlarında əsər hətta çapa getmək üzrə idi.

o zaman çapa hazırlanan bu əsər sırf təsviri xarakter daşımaqla bərabər, müasir qohum dil1ərin və türk dillərinə aid qədim abidələrin materialları ilə müqayisədən də tamamilə kənarda dururdu.

1950-ci ildə dilçiliyə aid müzakirələrdən sonra müqayisəli-tarixi üsulun geniş tətbiqi, dialektoloji materialların artması, türk dilləri dia-lektlərindən istifadə edilməsi ilə əlaqədar olaraq, demək olar ki, əsər tamamilə yenidən yazılmalı oldu.

Əsərdə verilən dialektoloji ınateriallar üç mənbədən alınmışdır: 1) müəllifin şəxsən topladığı materiallardan; 2) ayrı-ayrı müəlliflərin əsərlərindən; 3) müəllifin iştirakı ilə toplanmış ekspedisiya material-lanndan.

Birinci mənbəyə müəllifin 1938-ci ildə Şuşadan və onun kəndlə¬rindən, 1939- 1 940-cl illərdə Bakı və Bakı ətrafı kəndlərdən, 1 941-ci ildə Naxçıvan şəhəri və Nehrəm kəndindən, 1942-ci ildə Qazax rayonundan, 1943-cü ildə Gəncə şəhərindən, 1944-cü ildə Ağdam rayonundan topladığı geniş materiallar təşkil edir.

ikinci mənbə ayrı-ayrı müəlliflərin əsərləridir ki, bu əsərlərin bir qismi çapdan çıxmış, bir qismi namizədlik dissertasiyası kimi müdafiə edilmiş və əlyazması şəklində Azərbaycan Dövlət Universitetinin kitab¬xanasında saxlanılmaqdadır.

Əsərdə bəzi dialekt və şivələrə aid verilmiş materiallar professor Nf.Aşmarinin 1 926-cı ildə Bakıda çap olunmuş "06m"" oösop napon¬Hb1X TlOpKCKHX roBOpOB rop. HyXH", M.İsJamovun filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün yazdığı "Nuxa dialekti", dos. R.Rüstəmovun redaktəsi ilə 1955-ci ildə Bakıda çap olunmuş "Azərbaycan dilinin Muğan qrupu şiveleri", dos, R.Rüstəmovun "Quba