Özet

Divânü Lugâti’t-Türk, Türk dili Türk kültürünün en önemli eserlerinden biridir. Onu ayrıcalıklı kılan temel özelliği, araştırmacılara üzerinde hassasiyetle durulması, ayrıntılı olarak incelenip gözden geçirilmesi gereken pek çok bilgiyi ortaya koymasıdır. Bu bilgilerin en değerlilerinden biri de Kâşgarlı Mahmud’un çeşitli Türk toplulukları hakkında derlediği verilerdir. Bu topluluklardan biri de adlarına sadece Divân’da rastlanan Kençeklerdir. Makalede Kençeklerin kökenleri ve tarihleri hakkında ortaya atılan görüşlere kısaca değinildikten sonra Kâşgarlı’nın Kençekçe olarak zikrettiği kendük, togrıl, yudug, kenpe, körke, çaha, çulıman, çawlı, çowlı, çeşkel, şenbuy, kewli ve dünüşge kelimelerinin etimolojileri üzerinde değerlendirmeler yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Orta Türkçe, Divânü Lugâti’t-Türk, Kençekler, Kençekçe, etimoloji.