Asaf Halet Çelebinin Şiirlerinde Cocuq-Masal-Tekerleme-Nurullah Uludaş-2009-31s

Asaf Hâlet Çelebi, mistik, felsefî ve bireysel temalar yanında; çocuk, masal ve tekerlemeyi de şiirlerinde sıklıkla kullanan bir şairdir. Şiirlerini, bir masal atmosferi içinde oluşturmayı benimseyen Çelebi, hangi temayı ele alırsa alsın, ona çocuksu bir bakış açısı; masalsı bir nitelik kazandırmayı ihmâl etmez.

Asaf Hâlet Çelebi, şık giyimi, nâzik Türkçesi ve ilginç davranışları yanında; 1940’lı yıllarda edebiyat mahfillerinin aranılan şairlerinden biridir. Om Mani Padme Hum adlı kitabında yer alan şiirlerde ele aldığı imgeler, onda orijini olan imaj haline dönüşerek nev’i şahsına münhâsır bir görünüm kazanır.

29 Aralık 1907’de İstanbul’un Cihangir semtinde, kendi deyimi ile, “bahçesi, karışık merdivenler, dehlizler, havuzlar ve tünellerle dolu çok güzel bir konakta” dünyaya gelen Asaf Hâlet Çelebi[1], çocukluğunu Osmanlı’dan izler taşıyan Cihangir’de, masalların bolca anlatıldığı güzel bir konakta geçirir. Bunun da etkisiyle, hayatı boyunca, çocukluğundan sıyrılamamış olan Asaf Hâlet, şiirlerinde daima bir çocuk / şair bakışı muhâfaza eder. Ziya Gökalp’a göre, “Çocuk Allah’ın nurunu hisseder. O, daima Allah’la beraberdir. Bundan dolayıdır ki, çocukluk hayatı en mesut bir zamandır. Bu çağda bütün duygular şiirdir, bütün sesler musîkidir, bütün hareketler rakstır, bütün sözler masaldır, romandır, edebiyattır.”[2] Asaf Hâlet Çelebi’nin de yaşamının en mesut dönemi çocukluğudur. O, hatıralarında yer alan masalları şiirine öz kılmayı becerebilmiş nadir şairlerimizden biridir. Bu sebeple onun şiiri masal / tekerleme, çocuksu duyarlılık, çocukça bakış, çocuk sezgisi bakımından yoğun bir şiirdir.

Asaf Hâlet Çelebi, “Kahkaha” şiirinde çocukken dinlediği masal ülkesine bir sefer düzenlemiş gibidir.  Billûr saraylar, çengi dilârâ’lar, binlerce kaplumbağalar, süslü filler, iç oğlanları, cariyeler… bu şiirde iç içedir. Asaf Hâlet, burada dışarıdaki cümbüşün tersine sarayın içinde sahibi belirsiz bir kahkaha patlatarak âdeta okuyucuyu korkuyla karışık, büyülü ve çocuksu bir şaşkınlığa uğratır:

“billûr sarayında çengi dilârâ

bahçede bin kaplumbağa

ve inci ile donanmış fil