Araşdırıcılıq çox mühüm və məsuliyyətli işdir. 0, həm obyektiv, həm bilgili, həm də sənətinin aşiqi olmalıdır ki, ortaya qoyduğu məhsul da faydalı, səmərəli olsun. Onun ən böyük uğuru isə ehtiyac duyulan, araşdırılmamış və öyrənilməmiş məsələni ortaya çıxarmasıdır. Mövzu üçün istər keç¬mişə müraciət edilsin, istər günümüzün hadisələrinə, əsas odur ki, gələcək üçün daha çox işə yarayacaq əsərlər ortaya çıxsın. Bunu da ancaq seçdiyi mövzuya ürəyindəki sevgini daşıyacaq araşdırıcılar bacara bilər.

Avrasiyanın böyük bir hissəsində dövlətlər quran, xalqlar arasında mədəniyyətin daşıyıcısı rolunu oynayan türklər sonra tarixin tələbi, cəmiyyətin də inkişafı ilə bir neçə qrup¬lara və boylara bölünməyə başlamışlar. Bu bölünmənin nəti¬cəsidir ki, türkün gücündən, qüdrətindən qorxan "yağı lar" eyni millətdən olan iki qardaş xalqı bir-birinə düşmən gözü ilə baxmağa məcbur etmişdir. İmperialistlərin böyük təxribatı ilə özbəkliyini, azərbaycanlılığını qəbul etdiyi halda türklüyünü inkar edən türklər meydana gəlməyə başlamışdır. Müsəlmanların və türklərin başına gətirilən oyunların tarix boyu sayı-hesabı yoxdur.

Dünya imperialistləri türk qövmünün birləşməsini böyük təhlükə kimi görüb və hər zaman onu parçalamaq, ayırmaq siyasətini güdmüşdür.

Bu uçurumu görən İsmayıl Qaspıralı, Yusuf Akçura, Əli bəy Hüseynzadə, Əhməd bəy Ağaoğlu və s. kimi türkoloq və ideoloqlar keçən əsrin əvvəllərində türklərin birləşməsinin vacibliyini vurğulamış, bunun uğrunda mübarizə aparmışlar…