Ayşehan Deniz Abik - Alişir Nevyinin Zübdetüt-Tevarihi Üzerine

Ali Şir Nevayinin tarihe dair eserleri sayıldığında karşımıza Tarih-i Enbiyô
ve Hükema, Tô.rfh-i Müluk-i Acem ve Zübdetü't-tevarfh1 adlı üç eserinin adı çıkar.
Tô.rfh-i Enbiya ve Hükema ile Tarih-i Müluk-i Acem Nevayi külliyatları içinde
yer alırlar2. Zübdetü't-tevô.rfh ise ne varlığını bildiğimiz Nevayİ külliyatlannda, ne
Nevayi mecmualannda, ne de bağımsız olarak vardır. Bu sebeple araştırmacılarca
Nevayi'nin elimize geçmeyen eseri olarak kaydedilir3. Nevayi'nin bu isimde bir
eseri olduğuna dair tek dayanağımız Nevayi'nin iki kez Zübdetü't-tevarfh adını
anmasıdır.
Muhakemetü'l-lugateyn'de ve üçüncü divan dibaçesinde Zübdetü't-tevô.rfh
yazdım diyen Nevayi, Muhakemetü'l-lugateyn'de Zübdetü't-tewirfh'in niteliğine
ilişkin şunlan söyler4. "Hamse işini tamamlayıp dünyayı gezip dolaşan tahayyülümü
sultanlar tarihi ovasına sürdüm ve Zübdetü't-tevarfhi düzerek yazının koyu
karanlığından sultaniann unutulmuş adlarını canlandırdım."