DEDEQURQUD
ده ده قورقود
Əziz Möhsünü
Tebriz-1381
Əbcəd
161S

-

 

Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarında işlənmiş atalar sözləri

 

1.Ağır yüklər zəhmin qatır bilir.

2.Ağlamaqla nəsnəmi olur?

3.Adam içməz acı sular sızınca,sızmasa yey.

4.Ayrı-ayrı yollar izin dəvə bilir.

5.Aldadıban ər tutmaq övrət işidir.

6.Allah-Allah deməyincə işlər önməz.

7.Alp ərə qorxu vermək eyib olur.

8.Alp ər ərdəb adın yatırmaq eyibo lur.

9.Ana haqqı,Tanrı haqqı.

10.Arı könüldə pas olsa,şərab açar.

11.Ata adını yürütməyən xoyrad oğul,ata belindən enincə enməsə yey.

12.Ata adın yürüdəndə dövlətli oğul yey.

13.Ata dururkən oğul əlimi öpərlər?

14.Ata ayağı kölük,ozan dili çevik olur.

15.At qulağı saq olur.

16.At yeməyən acı otlar [bitincə],bitməsə yey.

17.At işləməsə,ər öyünməz.

18.At işlər,ər öyünər.

19.Baba malından nə fayda,başda dövlət olmasa?

20.Baş əsən olsa,börk bulunmazmı olur?

21.Başıma qaxınc,üzümə toxunc.

22.Bir dama dirək ururlar,o dama dayaq olur [durur,şöylə ki,dayağı gedirsələr,dam yıxılar].

23.Bir yigitin Qaradağ yumrusunca malı olsa,yığar durur,tələb eylər,nəsibindən artığın yeyə bilməz.

24.Bu dünyayı ərənlər əql ilə bulmuşlardır.

25.Qaravaşa don geyirsən,qadın olmaz.

26.Qaraqoç atlar əsən olsa,qulun doğar.

27.Qaraqoçlar qarısa,kürüm verməz.

28.Qara eşşək başına üyən ursan,qatır olmaz.

29.Qardaşlı yigitlər qalxar-qopar olur.

30.Qardaşsız miskin yigit ənsəsinə yumruq toxunsa,ağlayuban dörd yanına baxar olur.

31.Qarı duşman dost olmaz.

32.Qadir Tanrı verməyincə,ər bayımaz.

33.Qədəmi qutsuz gəlin deyincə,udsuz gəlin desinlər.

34.Qız anadan görməyincə öyüd almaz.

35.Qızların yolu əvvəldir.

36.Qırımından dönməsə,qaşmasa,ərlik yaxşı.

37.Qolça qopuz götürüb eldən-elə,bəydən-bəyə ozan gəzər.

38.Qonağı gəlməyən qara evlər yıxılsa yey.

39.Qurd ənigi yenə qurd olur.

40.Qurd üzi mübarəkdir.

41.Daim gəldiyində dursa,dövlət yaxşı.

42.Dəvəcə böyümüşsən,köşəkcə əqlin yox.

43.Təpəcə böyümüşsən,darıca əqlin yox.

44.Dərin olsa batırar,yayanın umudu olmaz.

45.Doğru yolu görürkən,əyri yoldan gəlməyəlim.

46.Dövlətli oğul qopsa,ocağının gözüdür [tirkeşində tiridir].Dövlətsiz oğul qopsa,ocağının külidir.

47.Dünlə karvan köçdüyün torağay bilir.

48.Əl-aqibət,uzun yaşın ucu ölüm,axırı ayrılıqdır.

49.Əzəldən yazılmasa,qul başına qəza gəlməz.

50.Ər ağırın,ər yünüsün at bilir.

51.Ər,ərdən adın yaşırmaq eyib olur.

52.Ər malına qıymayınca adə çıxmaz.

53.Ər comərdin,ər nakəsin ozan bilir.

54.Əski donun biti,öksüz oğlanın dili acı olur.

55.Əski pambıq bez olmaz.

56.Əcəl vədə irməyincə kimsə ölməz.

57.İklü ulalur,qabırğalı böyür.

58.İssiz yerin qurdu kimi ulaşdılar.

59.Yad oğulu saxlamaqla oğul olmaz,böyüyəndə salır gedər,gördüm deməz.

60.Yalnız yigit alp olmaz.Yovşan dibi bərk olmaz.

61.Yapaqlı gökcə çəmən güzə qalmaz.

62.Yapa-yapa qarlar yağsa,yaza qalmaz.

63.Kişi qoynunda yatan halalına sirrini deməzmi olur?

64.Könlün yuca tutan ərdə dövlət olmaz.

65.Kül təpəcik olmaz.

66.Gəlimli,gedimli dünya!Son ucu ölümlü dünya!

67.Gənəz yerlər çəmənlərin qulan bilir.

68.Gen qapıyı qoydu,dar bacadan çıxdı.

69.Getdikdə yerin otlaxların keyik bilir.

70.Mən aşağı qulpa yapışıram,sən yuxarı qulpa.

71.Nə yerdə sızlayır varsa,çəkən bilir.

72.Oğuzun arsızı Türkmanın dəlisinə bənzər.

73.Oğlan quş ürəkli olur.

74.Oğlan atadan görməyincə süfrə yaymaz.

75.Oğul atanın yetiridir,iki gözünün biridir.

76.Ölən adam dirilməz.

77.Öyünməklə övrət ər olmaz.

78.Su haqq didarın görmüşdür.

79.Tanrının birliyinə yoxdur güman.

80.Təkəbbürlük eyləyəni Tanrı sevməz.

81.Ulaşıban sular daşsa,dəniz olmaz.

82.Çıxan can geri gəlməz.