El Medinetül Fezile-Farabi-2001-124s

ebu nasr el farabi'nin bir diğer adı "mabadı' ara ahl al madına-al fadıla" (en mükemmel devletin yurttaşlarının görüşlerinin ilkeleri) olan klasik eserinin adı. türkçe'de iki ayrı metin halinde bulunabilir: birincisi, nafiz danışman'ın çevirdiği meb yayınlarından çıkan küçük boy 124 sayfalık bir eserdir. ikincisi ise prof. dr. ahmet arslan'ın vadi yayınları'ndan çıkan açıklamalı çevirisidir. bu mükemmel kitap genelde sadece şehir ve devlet yönetimi ile ilgili anılır ama farabi bu "ideal devlet"i oluşturmadan önce ontolojik bir temel kurar.

bu temel bir "ilk neden" düşüncesinden yola çıkar, bu "ilk neden" her türlü eksiklikten münezzehtir. diğer şeyler "ilk neden"den kaynaklanırlar ve bu yüzden hepsi birer eksiklik taşırlar. ancak "bir olan" eksiksizdir. ilk neden, ilk var olan tözü itibariyle akıldır. ilk varolandan 11 diğer "varolan" türemiştir, bunlar maddi varlıklar gibi düşünülmemelidir. hepsinin yeri "ayüstü dünya"dır. insan ve onun eliyle kurulan şeyler "ay-altı dünyanın" içindedir. bu dünyada ne kadar iyi ve mükemmel bir devlet kurulursa ay-üstü ideallere o kadar yaklaşılır.

farabi buradan itibaren medine'nin ideal yapısını tasvir eder. yalnız burada şehir anlamına gelen medine, platon'daki gibi "polis" türünden bir oluşuma işaret etmez. rejim, devlet, yönetim, hükümet anlamında kullanılmaktadır. fazıl/faziletli/ideal şehri/yönetimi/devleti kuran şey yöneticidir. el medinet'ül fazılanın yöneticisi:

1. hakim olmalıdır.
2. kanunlara uymalıdır.
3. eskilerin izinden gitmelidir.
4. iyi hüküm vermeldir.
5. iyi öğretmelidir.
6. harp yorgunluklarına dayanıklı olmalıdır.

farabi'ye göre bu şehre aykır şehir tipleri 4 adettir: cahil şehir, fasık şehir, değişmiş şehir, şaşkın şehir. bu dört şehirde temelde maddi şeyleri mutluluk kaynağı kabul eden, bir tür bilinçsizlik durumunda yaşayan şehirlerdir. 

ukteyi veren: grapes of butcher (31.12.2006 17:16)

sözlükçüye not: aslında ideal devlet başlığında da bu konu ele alınmış...ama bir sürü ideal devlet (platon vb..) var...farabi'ninki budur.

sözlükçüye not 2: bazı yerlerde bu eserin adı faziletli medine olarak geçer. "faziletli medine" de bir başka ukte olarak verilmiş; ama aslında bunlar tek ukte olmalı....