Feridüddin Attar Tezkiretül Evliya-Süleyman Uludağ-bursa-1984-872s

Şükür ve sena ol hakiki bihemtaya kim biz yoktan var eyledi iman marifet ilmü-edep ve hikmet bahçesi kıldı ve kendisinin vahdeti zatını esmai-sıfatını biz kullarına bildirdi ve dahi kemali kereminden didarını müminlere göstere ve buyurdu ki; "imanla amel-i salih işleyene cennet verir ve makamını firdevs içinde mesut ederim. Lütfu keremimle azametimle komşu olup günde yetmiş kerre ana tecelli kılarım," selatu selam ve tehiyyat anın üzerine ki hulasayı mevcudat ve güzide'i mahlukat ve makbulu cenabı yezdan mahbubu rahimi rahman ve fahri alimiyyan ve nuru alemiyyan Muhammed Mustafa selavatullahi aleyhi ve ala alihi ve eshabihi ecmain; badehu: Anın evladı kiramına ali eshabı izamına olsun ki din yolunda yardımcıları dünya ve ahirette sadık yarlarıdır ve cemi enbiya selavatullahi aleyhim ve evliyayı kiram ervahına vasıl olsun ve biz miskinlerden razı hoşnut olsunlar. İnşallah, amin, ya müin. Amma badu: bu kitabı tasnif eden merhum ve mağfur fahrüş şüheda zübdetül evliya Feridüddin Hazreti hace Attar kaddesallahü sırrahül aziz buyurur ki: Hazreti Kur'an ve ehadisi nebeviyeden sonra meşayihi kiram ve evliyayı izam kaddesallahü esrarühüm hazeratının sözleri ve dili derunu ilmi ledunnidir, kisbi değildir, "eddebeni Rabbi" dir, "Allemni ebi" değildir, bunlar veresei enbiya mukarriban dergahı kibriyadır, enbiyayı kiram ve sahabeyi izam ehli beyt resulullah aleyhi efdalüsselam üç bölüktür, İnşallahü teala bunlar için bir kitab cem edemki ben miskin ve biçare Attardan yadigar ola. Herkim bu kitabı safa ve sıdk ile okuya ana evliya esrarından keşf ola ve ben zayıfi bir fatiha ile yad kıla taki ol fatiha berakatiyle bana toprak içinde feth-bab-rahmet ola. Nitekim, Yahya ibni muaz rahmetullah aleyh dünyadan nakl ettikten sonra rüyada gördüler ve sordular: Allah teala sana ne eyledi, dedi ki: Rabbim hitab kıldı; Ya Yahya benim seninle kat'ı sarp işlerim vardı lakin birgün meclis içinde beni anardın ve anıp tazim ederdin benim velilerimden bir veli oradan geçerken senin tazimle methü sena edişini işidüp vakti hoş oldu ve sana dua kıldı, ol velinin duası berakatiyle seni de dostlarımdan kıldım, ve sana rahmet eyledim, ve bir sebep dahi oldur kim şeyh Ali ebu Dekkak Kaddesallahu sirrehül aziz hazretlerinden sordular kim: hiç erenler sözünü işitmekten faide var mıdır? Kim, işidirde o söz ile amel etmez. Buyurdu ki: erenler sözünü işitmekten iki faide vardır; biri odur ki; eğer talip olursa ol söz anı kavi himmet eder ve istediğini bulur muradına nail olur, ikinci faide odur ki; eşidenin gönlü ruşen olur ve şeytan vesvesesini ve dünya hırsını, masiva sevgisini anın içinden çıkarır, sadık ve kazibi fark eder eğer kör değilse; nitekim buyurur : (latezenil halka bimizanike vezzin nefseke bimizanil kavm) Evliyanın bazısı hazreti Adem sıfatlı ve bazıları hazreti İbrahim ve hazreti Musa ve İsa aleyhisselam sıfatlı ve bir nicesi Hazreti Muhammed Mustafa Aleyhi vesellem selavatullahi ve selamuhu aleyhim ecmain sıfatlıdırlar. Bu kitabın tertibinde sebep oldur ki bir çok dost ve karındaşlar rağbet ve heves ederek evliya sözlerinden şemmeler duyarlar ve bir nebze hallerine vakıf olup meşayih sırrından nesne duyarlar. ( Şerhil kulup, keşfül esrar Marifetünnefs ve Rab ) kitaplarını mütelaa eyleyeler. Acizane hülasa çıkararak sünneti seniyyeye tebean muhtasar yazarak ravisi zayıf isnadı da bıraktım ve söz ilavesini suu edep gördüm, çünkü bu meşayihi izamın birçoğu marifet ehlidir, bazıları muhabbet ehlidir, ve bir çoğu da muamele ehlidir ve tevhid ehlileri olup bir nicesi bisıfattır, şerh eylemeye gelmez. Bu kitabın bir tasnifine bir sebep te odur kim; kur'anı kerimi okurken manasını bilmek ve tesirini duymanın faidesi mühimdir, kelamullahın binlerce menfaatı olduğunu muhakkaktır; Resulu ekrem sellalahu aleyhi vesselam efendimiz buyurdular; okuduğunun ne demek olduğunu bilerek amel etmeli ve gözünden dökülen yaşların bir katrasına benim gibi bin kişiyi bağışlaya Cenabı hak kendi fazlıyle. Şeyh Ebu Yusuf'u Hemedani Kaddesallahu sırreden sordular: bu erenler dünya nikabını yüzlerine tutar acaba biz miskinler ne ederiz dediler; şöyle buyurdu: Her evliya sözlerinden sekiz kağıt okuyalım, ta ki kendilerinin iflasını, onların fazlını bileler ve dahi Cüneyd kaddesallahu sirreden sordular: Müride meşayih sözlerinden işitmekte ne fayda var? Ol ayttı bunların sözleri hayırdır, hak rızasıyla şeytan sözlerini koğarlar ve ondan medet bulur ve gönlü nurlanır karar tutar, hak taala kur'anı kerimde (Hud ayet 119) buyurur yani Ya Muhammed S.A.V. biz geçmiş peygamberler sözlerini anın için naklederiz ki, ta onların sözleriyle senin gönlün doluna. Gene (hadis) salihler sözünün anıldığı yerlerde rahmet iner fazl ve mağfiret yağar; bir sebep te şudur, bu ulular sözüne şuruğ kılmaklığımız: gerçi bunlardan değil isem de bari bunlara kendimi benzetmiş olam ki, Meşayih sözleri arap ve fars dilleriyle yazılmıştır, ben zayıf, türkçe yazdım ki cümle müminler mehrement olup okudukça ben fakiri duadan unutmayanlar belki duası kabul olur hak taala hazretleri rahmet kılar (Ya Rahim, Ya Rahman İrhamna ma cemlü ehlil-iman) küçük yaşımdan beri evliyaullah sözleri canım içinde sevinç verir ve ümidi kalbimde beslerdim yani kişi kendi sevdiğiyle haşrolunur. Biz de takatımızca kıymetli sözlerle kalplerimizin pasını sildirmeye gayret ederiz. Şimdiki zamanda gerçi erler gaip olup yabancı müddeiler baş kaldırıyor ve gönül ehli aziz olmağa başlamıştır, nitekim Cüneyt hazretleri Şibli vasiyet buyurmuş: Bir kişiyi hak üzere bulursan anın eteğine yapış bırakma buyururlar. Ben zayıf kul gördüm ki mukallit müddeiler zahir olup insanlar ol velileri hiç anmaz oldular bu kitabı tasnif edip adını - TEZKİRETÜ'L EVLİYA- kodum ki, dünya ehli, ahiret ehlini unutmayalar ve rağbet edeler. Bu kitapta birkaç türlü faide vardır evvel oldur ki dünyayı ademilerin gönlünden soğutur ikinci ahirete rağbet ettirir, üçüncü hak dostluğu adamın gönlünde belirir, dördüncü: ahiret azığını çok ettirir bu gibi sözleri cem eylemek cümle vacibattandır. Zira Kur'an ve hadis şerhidir bundan yekrek kitap yoktur, muhdisleri er, erleri arslan eder.

QAYNAQ