Bu kitap aylık Tarih ve Toplum dergisinin ilk 13 sayısında (1 Ocak 1984 -
ı Ocak 1985) “Çeşitli Alfabelerle Türkçe Yazılar” genel başlığı altında
yayımlanmış 13 yazı ile ilk kez burada yayımlanan “Tibet Alfabesiyle
Türkçe” adlı yazıyı bir araya getirmektedir.
Tarih boyunca Türkler kadar çok alfabe değiştirmiş başka bir ulus ya
da Türk dilleri kadar değişik alfabelerle yazılmış başka bir dil ailesi
yoktur denilebilir. Avrupa dilleri baştan beri Latin alfabesi ile, Grekçe
baştan beri Grek alfabesiyle, Slav dilleri baştan beri Grek alfabesinden
çıkmış Kiril alfabesiyle, Ermenice baştan beri Ermeni alfabesiyle, Arapça
baştan beri Arap alfabesiyle yazılmış ve yazılmaktadır. Türk dilleri ise,
metinlerle izleyebildiğimiz yaklaşık 1300 yıllık tarihi boyunca, değişik
dönem ve çevrelerde Köktürk, Soğd, Uygur, Mani, Brahmi, Tibet, Süryani,
Arap, Grek, Ermeni, İbrani, Latin ve Kiril (Slav) alfabeleri gibi başlıca 13
farklı alfabe ile yazılmıştır. Bunlardan, belirli tarihsel dönemlerde ve
belirli çevrelerde sınırlı ölçüde kullanılmış olan Soğd, Mani, Brahmi,
Tibet, Süryani, Grek, Ermeni ve İbrani alfabeleri bir yana bırakılsa bile,
Türk dillerinin yazımı için geniş ölçüde kullanılmış ve kullanılmakta olan
alfabelerin sayısı yine de 5’ten az değildir: Köktürk, Uygur, Arap, Latin ve
Slav. Türk dillerinin 1300 yıl gibi pek de uzun sayılamayacak bir süre
içinde bu kadar farklı alfabelerle yazılmış ve yazılmakta olması Türk
halklarının göçler ve fetihler nedeniyle çok geniş coğrafi alana yayılmış,
türlü uygarlık çevrelerine girip çıkmış, değişik din ve kültürleri b e nimsemiş
ve kabul etmiş olmaları ile açıklanabilir. Bugün bile Türk dilleri
üç ayrı alfabe ile yazılmaktadır: Latin alfabesi (Türkçe), Kiril alfabesi
(eski SSCB’de konuşulan Türk dilleri: Çuvaşça, Yakutça, Tuvaca,
Hakasça, Altayca, Kırgızca, Kazakça vb.) ve Arap alfabesi (Yeni Uygurca).