Özümü tanıyandan, ağlım kəsəndən, duyğularıma, düşüncələrimə, təfəkkürümə sahiblik edən¬dən bəri daim təsəvvürlərimdə idbar sifotli, əli qılınclı, pəzəvəng kimi canlandırdığım Olüm adlı qaniçən kabusa lənətlər yağdırmışam, «çox analar saç yolubdur əlindən, əlac ola, asam səni dilindon!» - demişəm. Yaxınlarımı, əzizlərimi - ata nənəm 105 yaşlı Sənəm qarını, atamı, anamı, əlli yaşını yenicə tamamlamış böyük qardaşım Mahalı, əmim Əşrəfi, heç əlli yaşına çatmamış qaynım Xaliqi əlimdən alıb özü ilə qol-boyun aparanda göz yaşlarımı içimə axıdıb qovrulmuşam, Ölüm kabusunu qarğımışam, talan olub parçalanmış ürəyimi boşaltmağa çalışmışam ...

Bu sinəmə çəkdiyi çalın-çarpaz dağları hələ az bilmiş kimi, qardaşım qədər xətrini əziz bildiyim etnoqraf-alim, Azərbaycan etnoqrafiyası elmində öz dəst-xətti, yazı və da¬nışıq manerası olan, ensiklopedik biliyinə çoxlarının həsəd apardığı Qara oğlu Məhəmmədi (Məhəmməd Allahmanlını) da mənə çox gördü, arzularının, əməllərinin yenicə ayaq tu¬tub yeridiyi bir yaş dövründə - qırx yeddi yaşında dünyasını dəyişdirdi, məni qədər AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun mehriban kollektivini, «Tarixi etnoqrafiya» şö¬bəsinin bütün əməkdaşlarını, bütövlükdə onu tanıyan elmi ictimaiyyəti hədsiz kədərləndirdi.

Hüznlü, pərişan payızın «sarılığa tutulduğu», qışın so¬yuq nəfəsini artıq yanaqlarımızda hiss etdiyimiz dekabrın ilk ongünlüyündə Məhəmmədin vəfatının qırx günü tamam olacaq. Bu günlərdə dəfələrlə özümü tarazlamağa, alim¬etnoqraf qardaşım haqqında düşündüklərimi vərəqlərə köçürməyə cəhd etsəm də, xeyri olmayıb: elə bil ki, bütün varlığım payızın rənginə bürünüb, beynimin içi gün vurub yel döymüş payız kövşəni kimi saralıb, yazı masama..